چرا نگاه کردن به خورشید به چشم آسیب می زند؟

گاهی اوقات سوالات علمی که بچه ها می پرسند، همیشه قابل پاسخ گویی سریع نیستند. برخی مواقع، مغز به ظاهر کوچک آن ها می تواند ذهن بزرگسالان را به سمت جاهایی ببرد که هنوز کشف نشده اند. با در نظر گرفتن این موضوع، مطلبی را درباره اینکه چرا نور خورشید به چشم های ما آسیب می رساند، مطرح کرده ایم که ممکن است سوال خیلی از کودکان و حتی بزرگسالان باشد.

فرآوری: ه-هدایتی - بخش دانش و زندگی تبیان

آیا تا به حال دچار گرفتگی عضلانی شده اید؟! ممکن است در هنگام دویدن، دست یا پای شما آسیب ببیند. دردی که شما در هنگام دیدن خورشید با آن مواجه می شوید نیز اینگونه است. در این هنگام، شما کار بیشتری را با سرعت زیاد از عضله خود انتظار دارید، در حالی که مشغول فعالیت خود است. به طور ناگهانی، در اینجا پرتوهای نوری زیادی وجود دارند که در یک لحظه به سمت چشم شما پرتاب می گردند و چشم در تلاش است تا انبوه پرتوها در مردمک را کنترل نماید. خورشید مانند محرک غیر منتظره ای است که هنگام تابش نور آن عضلات عنبیه در تلاش اند به سرعت کوچک شوند و در این حین به آن آسیب می رسانند.

این اتفاق ممکن است که در روزهای مختلفی برای شما رخ بدهد، مخصوصا در فصل تابستان که نور آفتاب شدیدتر می شود. اما راه های نادرتری نیز وجود دارند که می توانند به چشم صدمه وارد کنند. مانند قرار گرفتن چشم در معرض آفتاب سوختگی! یک بیماری به نام photokeratitis (با نام مستعار ٜبرف کوری ٝ) وجود دارد که واقعا شبیه سوختگی است و به صورت ذرات تاول زده ای است که آفتاب می تواند روی پوست ایجاد نماید. درست همانند آفتاب سوختگی، اشعه ماورابنفش موجود در خورشید، به سلول های لایه بالایی پوست آسیب می رساند.حتی اگر بتوانید تنها برای چند ثانیه به خورشید  نگاه کنید، پس از آن برای چند لحظه نمی توانید جایی را ببینید. فکر می کنید علت چیست؟ و چرا نمی توان به خورشید به صورت مستقیم نگاه کرد؟

یک چشم معمولی و سالم در وسط روز تنها قادر است مقدار حرارت 4 درجه سیلسیوس را در خود بپذیرد. یعنی شبکیه چشم تنها قادر است تا 4 درجه حرارت را تحمل کند و آسیب نبیند، اما اگر دمایی که وارد چشم می شود به 10 درجه سیلسیوس برسد، می تواند به سلول های شبکیه چشم آسیب برساند. لذا شما هرگز نمی توانید برای مدت زیادی حتی یک دقیقه به خورشید در وسط آسمان چشم بدوزید. بنابراین شاید تصور کنید اگر خورشید در پس حجاب قرار گیرد شاید بتوان به صورت غیرمستقیم به آن خیره شد و دچار اشکال هم نشد، اما نکته جالب این است که گاهی نگاه کردن غیرمستقیم به خورشید مثلا هنگام کسوف یا خورشید گرفتگی که خورشید ناپیداست، بیشتر به چشم آسیب می رساند و علت این امر آن است که هنگام خورشید گرفتگی هوا تاریک تر است و مردمک چشم ها گشادتر می شود، لذا نوری که در این زمان وارد چشم می شود و به شبکیه می رسد، بسیار بیشتر و شدیدتر است و آسیب بسیار جدی تری به چشم می رساند و گاهی سبب نابینایی نیز می شود، اما این نابینایی قطعی یا کلی نیست در واقع با یک دقیقه خیره شدن به خورشید در هنگام کسوف، چشم ها به طور موقت دچار نابینایی می شود که با گذر زمان کم کم به حالت عادی برمی گردد و به همین دلیل توصیه می شود هنگام خورشید گرفتگی حتما از عینک های مخصوص استفاده کنید، اما زیاد ناامید نشوید. شما می توانید هنگام غروب که خورشید در افق (در موقعیت 10 دقیقه) قرار می گیرد، هر چقدر که می خواهید به خورشید نگاه کنید بدون آن که آسیبی به چشم های شما برسد و علت آن است که دراین زمان بیشتر طول موج های کوتاه و خطرناک خورشید توسط اتمسفر جذب می شود و نمی تواند به چشم های شما آسیب بزند. پس شما می توانید به منظره زیبای غروب هر قدر که می خواهید چشم بدوزید و از آن بدون نگرانی لذت ببرید.

منابع: آی تی رسان / جام جم